سنخ شناسی «تبیین» در علوم اجتماعی

سنخ شناسی فرهنگ سازمانی مدارس

هدف از این پژوهش، شناسایی الگوهای فرهنگ سازمانی مدارس با تمرکز بر سنخ شناسی آن بود که به عنوان یک راهنما برای مدیران مدارس در عصر تغییرات سریع، قابل بهره برداری باشد. این پژوهش کیفی از نوع تحلیلی-موردی با روش کتابخانه ای بود. جامعه مورد بررسی شامل منابع، تالیفات و پژوهش های معتبر چهار دهه اخیر در حوزه فرهنگ سازمانی مدارس داخل و خارج کشور بود که وفق کدواژه های تحقیق در دسترس بودند. نمونه قابل بر...

تبیین در علوم اجتماعی

سنخ شناسی نخبگان در پژوهشهای تاریخی

پژوهش پیش رو، تلاشی است که در جهت معرفیِ مطالعه و تحقیق روشمند در تاریخ اسلام و فراتر رفتن از اکتفا به نقل و توصیف و کیفی تر نمودن پژوهش های تاریخی به عمل آمده است. نگارندگان بر این باورند که می توان داده ها و اطلاعات تاریخی را، هر چند سخت باشد، در قالب اعداد و ارقام درآورد و با استفاده از بومی سازی نظریات در علوم دیگر و مدد گرفتن از تکنیک های آماری، به نتایج قابل توجه و مفیدی در تاریخ دست یافت ...

سنخ شناسی نخبگان در پژوهشهای تاریخی

پژوهش پیش رو، تلاشی است که در جهت معرفیِ مطالعه و تحقیق روشمند در تاریخ اسلام و فراتر رفتن از اکتفا به نقل و توصیف و کیفی تر نمودن پژوهش های تاریخی به عمل آمده است. نگارندگان بر این باورند که می توان داده ها و اطلاعات تاریخی را، هر چند سخت باشد، در قالب اعداد و ارقام درآورد و با استفاده از بومی سازی نظریات در علوم دیگر و مدد گرفتن از تکنیک های آماری، به نتایج قابل توجه و مفیدی در تاریخ دست یافت ...

سنخ شناسی و تبیین رفتاری مسلمانان در همراهی با پیامبر(ص) درغزوه خندق براساس سوره احزاب

غزوه خندق به دلیل شرایط روحی و روانی حاکم بر آن، از غزوات حساس و سرنوشت‌ساز در تاریخ اسلام است. با ورود احزاب به مدینه و پیمان‌شکنی بنی‌قریظه، لزوم یکدستی در مقابل مشرکان احساس می‌شد؛ اما در مقابل نوع رفتار مسلمانان یکدست نبود. خداوند در سوره احزاب به بیان انواع رفتاری مسلمانان در شش گونه پرداخته که نوع همراهی آن‌ها در سه سنخ همراه فعال، نیمه‌فعال و منفعل قابل تقسیم‌بندی است. در این مقاله با ر...

سنخ‌شناسی «تبیین» در علوم اجتماعی

در این مقاله، پس از ریشه‌شناسی و اصطلاح‌شناسی مفهوم تبیین، فلسفة علوم اجتماعی را در تلاقی با حوزة گسترده و پیچیدة تبیین، به دو رهیافت هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه، طبقه‌بندی نموده‌ایم. در رویکرد هستی‌شناسانه، پنج نوع روش‌شناسی: فردگرایی، کل‌گرایی، جدل‌گرایی، نظام‌گرایی و واقع‌گرایی را به اجمال معرفی نموده‌ایم. در رویکرد معرفت‌شناسانه نیز دو مدل تبیینی: قیاسی ـ قانونی و استقرائی ـ احتمالی و با ه...